Φαντάσου να είχες πανίσχυρη μνήμη και να μπορούσες να θυμάσαι οτιδήποτε θελήσεις χωρίς σκληρή δουλειά, χωρίς να χρειάζεσαι αμέτρητες σημειώσεις, χωρίς να ανησυχείς πως θα ξεχάσεις.
Τώρα φαντάσου πως το μυαλό σου είναι ένα τεράστιο παλάτι, μέσα στο οποίο μπορείς να αποθηκεύσεις οποιαδήποτε πληροφορία και να μπορείς έπειτα να την ανακαλέσεις στη μνήμη σου με μεγάλη ευκολία.
Πώς σου φαίνεται σαν ιδέα; Τέλεια;
Κι αν σου πω πως είναι ακριβώς έτσι και πως έχεις αυτή τη δυνατότητα;
Πριν σου εξηγήσω πώς μπορείς να αξιοποιήσεις αυτήν τη δυνατότητα, θα σου μιλήσω για έναν από τους μεγαλύτερούς μου φόβους: το public speaking, ελληνιστί τη δημόσια ομιλία.
Δεν ξέρω για σένα, αλλά εγώ ήμουν πάντα από εκείνα τα παιδάκια που όταν έπρεπε να πουν το ποίημα τους στο σχολείο, αγχώνονταν, τα έχαναν, τελικά ξεχνούσαν τα λόγια και περίμεναν καρτερικά (ή όχι και τόσο…) κάποιον να τα πάρει από τη σκηνή. Είχα τρομερό θέμα με το να εμφανίζομαι μπροστά σε πολύ κόσμο και να πρέπει να μιλήσω και φυσικά το μυαλό μου αντιδρούσε με το να ξεχνάει τα πάντα. Ή σχεδόν τα πάντα.
Η χειρότερη εμπειρία μου στο public speaking ήταν πριν αρκετά χρόνια, τότε που εργαζόμουν σε ένα ιδιωτικό σχολείο. Είχαμε, λοιπόν, μία από τις πολύ μεγάλες μας εκδηλώσεις και εγώ είχα αναλάβει παρασκηνιακό ρόλο. Έπρεπε να φροντίσω για τα παιδιά που θα ανέβαιναν στη σκηνή και για τα πτυχία που θα τους απονέμονταν.
Όλα πήγαιναν καλά, μέχρι που ήρθε η υπεύθυνη της σκηνής και μου είπε πως συνέβη κάτι απρόοπτο και πως έπρεπε να ανέβω εγώ στη σκηνή για να κάνω την εκφώνηση.
Ω, Θεέ μου!!!
Δεν είχα ιδέα τι έπρεπε να κάνω, δεν ήξερα καν πού έπρεπε να σταθώ και φυσικά δεν ήξερα τι έπρεπε να πω. Έζησα τον εφιάλτη που έχει κάθε άνθρωπος με το να μιλά δημόσια σε όλο του το μεγαλείο…
Τα γόνατά μου είχαν κοπεί, η φωνή μου έτρεμε και ένας θεός ξέρει πόσο γρήγορα χτυπούσε η καρδιά μου. Δεν είχα όμως άλλη επιλογή. Έπρεπε να ανέβω και να αυτοσχεδιάσω.
Το έκανα.
Για να είμαι ειλικρινής, μέχρι και σήμερα δεν έχω ιδέα αν αυτό που έκανα το έκανα καλά ή αν οι πεντακόσιοι άνθρωποι που είχα στο κοινό κοιτιούνταν μεταξύ τους με απορία. Αυτό που ξέρω είναι πως η υπόλοιπη βραδιά κύλησε ομαλά, τα παιδιά μας πήραν τα πτυχία τους και όλοι έφυγαν χαμογελώντας.
Όλοι εκτός από μένα…
Σκέψου τώρα να είσαι το παιδί που περιέγραψα στην αρχή και να σου τύχει κάτι τέτοιο… Θα ανέβαινες ξανά στη σκηνή να μιλήσεις μπροστά σε κόσμο;
Εγώ ανέβηκα.
Όχι μόνο αυτό. Τώρα πια ανεβαίνω δίχως κανένα άγχος και το χαίρομαι κι από πάνω.
Δίχως σημειώσεις, δίχως εποπτικά μέσα, δίχως κανενός είδους βοήθημα. Θυμάμαι τα πάντα, όσο πολλά κι αν είναι. Μπορώ να μιλάω για δύο-τρεις ώρες με διαλείμματα και διακοπές για ερωτήσεις από το κοινό, χωρίς να ξεχνώ όσα έχω να πω.
Πώς;
Καταρχάς, θα σου πω αυτό που λέω πάντα: είναι όλα δεξιότητες και καλλιεργούνται. Το θέμα είναι α) να θέλεις να το κάνεις και β) να έχει κάποια αξία για σένα.
Εγώ αποφάσισα να ξεπεράσω τον φόβο μου για το public speaking, γνωρίζοντας πως είναι και αυτό σημαντικό για τη δουλειά μου. Έκανα λοιπόν όλα όσα χρειαζόταν να κάνω για να το πετύχω.
Δεν ήταν εύκολο. Απαιτούσε κόπο και σκληρή δουλειά, αλλά τα αποτελέσματα με δικαιώνουν κάθε φορά που ανεβαίνω στη σκηνή και έχω στόχο να γίνομαι κάθε φορά καλύτερη.
Το δεύτερο σημαντικό, όμως, είναι το ότι θυμάμαι τα πάντα με ακρίβεια και δεν αγχώνομαι μην τυχόν και παραλείψω κάτι.
Πώς το κάνω; Θα μάθεις παρακάτω.
Η πρώτη φορά που χρειάστηκε να μιλήσω μπροστά σε κόσμο μετά την τραυματική μου εμπειρία ήταν στην πρώτη παρουσίαση του πρώτου μου βιβλίου. Εκεί είχα ακολουθήσει τις συμβουλές μεγάλων ομιλητών, είχα μάθει απ’έξω το κείμενο που είχα ετοιμάσει και το είχα επαναλάβει πάνω από διακόσιες φορές(!!!) για να το μάθω. Μάλιστα, είχα ηχογραφήσει και τον εαυτό μου για να μπορώ να το ακούω συνέχεια και να το λέω.
Κάπως έτσι δε μας μαθαίνουν να αποστηθίζουμε;
Μόνο που για μένα αυτό δε λειτουργεί πολύ καλά. Ποτέ δε λειτουργούσε. Αντιθέτως, είναι βασανιστήριο και αγχώνομαι υπερβολικά, γιατί μπορεί όντως να ξεχάσω κάτι από όσα έχω να πω.
Πράγματι ξέχασα και μπέρδεψα αποσπάσματα, ευτυχώς όμως όλα πήγαν καλά.
Είδα λοιπόν πως αυτό δε λειτουργεί και δε με εξυπηρετεί. Δεν έχω άπειρο χρόνο να γράφω κείμενα και να κάνω συνέχεια επαναλήψεις. Χρειαζόμουν κάτι πολύ πιο δραστικό.
Μέσα σε όλες τις τεχνικές μνήμης που ήξερα τότε και εφάρμοζα υπήρχε μία που υποτιμούσα τρομερά και νόμιζα πως δε θα είχε αποτέλεσμα. Μου φαινόταν χρονοβόρα και δύσκολη και παρά το ότι θαύμαζα τον Sherlock Holmes και τον Mentalist που την εφάρμοζαν, πίστευα πως δε θα μπορούσα να τη χρησιμοποιήσω.
Αν όμως βρεθείς στη θέση του να ετοιμάζεις δίωρη ομιλία και δε θέλεις να φρικάρεις και να χάσεις τον ύπνο σου, δοκιμάζεις ακόμα κι εκείνα που δεν πιστεύεις πως θα έχουν αποτέλεσμα.
Άρχισα λοιπόν να παίζω με τα δικά μου παλάτια, να χτίζω διάφορα νοερά κατασκευάσματα με διάφορα πράγματα που ήθελα να θυμάμαι και ανακάλυψα πως όχι απλά ήταν αποδοτική η μέθοδος, αλλά πως απολάμβανα εκπληκτικά τη διαδικασία.
Πώς να δημιουργήσεις το πρώτο σου Παλάτι της Μνήμης
Το Παλάτι της Μνήμης είναι η πιο διασκεδαστική και αποτελεσματική τεχνική μνήμης και μπορεί να αυξήσει τις επιδόσεις οποιουδήποτε ραγδαία. Το ότι χρησιμοποιώ εδώ το παράδειγμα της δημόσιας ομιλίας δε σημαίνει πως η τεχνική περιορίζεται σε αυτήν. Μπορείς να “αποθηκεύσεις” οποιαδήποτε πληροφορία για οποιονδήποτε σκοπό.
Οφείλουμε την τεχνική στον Σιμωνίδη τον Κείο που έζησε τον 5ο αιώνα π.Χ. – μπορείς να μάθεις περισσότερα γι’αυτόν εδώ.
Πάμε τώρα να σου δείξω έναν απλό τρόπο για να τη χρησιμοποιείς.
Στάδιο πρώτο:
- Αποφάσισε τι είναι εκείνο που θέλεις να θυμάσαι και να ανακαλείς κατά βούληση. Ιδανικά θα είναι μια λίστα που να περιλαμβάνει το πολύ δέκα πραγμάτα ή θέματα. Για αρχή μη βάλεις πολλά πράγματα και δυσκολευτείς. Όλα χρειάζονται εξάσκηση και καλό είναι να ξεκινάς με μικρά βήματα. Μην προσπαθήσεις να μάθεις πολύ μεγάλο όγκο πληροφοριών γιατί, αν δεν τα καταφέρεις, θα απογοητευτείς και ίσως να πιστέψεις πως δε μπορείς να το κάνεις.
- Τώρα θέλω να αναρωτηθείς τα εξής:
- Υπάρχει συγκεκριμένη σειρά σε εκείνα που θέλω να θυμάμαι;
- Πώς θέλω να τα θυμάμαι;
Προσωπικά ξεκινώ πάντα με έναν νοητικό χάρτη τού θέματος που δουλεύω. Εσύ μπορείς να κάνεις απλά μια λίστα και να την αριθμήσεις.
Στάδιο δεύτερο:
- Επίλεξε έναν χώρο που σου είναι οικείος. Μπορεί να είναι το σπίτι σου ή ο χώρος εργασίας σου.
- Μέσα σε αυτόν τον χώρο διάλεξε δέκα σημεία ή όσα είναι τα πράγματα ή θέματα που όρισες στο προηγούμενο βήμα. Μπορεί να είναι δωμάτια ή κάποια μεγάλα αντικείμενα μέσα σε κάθε δωμάτιο. Καλό είναι να επιλέγεις κάτι μεγάλο και εμφανές κάθε φορά.
- Κινήσου μέσα στον χώρο -νοερά ή κυριολεκτικά- από τα αριστερά προς τα δεξιά και αρίθμησε τα δέκα σου σημεία από το ένα ως το δέκα ή τον αριθμό που χρειάζεσαι. Είναι πολύ σημαντικό να το κάνεις αυτό και να τηρήσεις τη σειρά. Θα σε βοηθήσει αργότερα να θυμάσαι.
- Επανάλαβε τα σημεία αρκετές φορές, μέχρι να τα θυμάσαι από την αρχή ως το τέλος, από το τέλος στην αρχή, καθώς και το κάθε ένα για τον εαυτό του.
Το έκανες; Τέλεια!
Στάδιο τρίτο:
Τώρα αρχίζει η διασκέδαση…
- Πάρε το πρώτο πράγμα στη λίστα σου και τοποθέτησέ το στον πρώτο χώρο ή στο πρώτο αντικείμενο που επέλεξες για το Παλάτι της Μνήμης σου. Μη σε απασχολεί αν δεν υπάρχει κανενός είδους συνάφεια μεταξύ τους. Μάλιστα, όσο πιο ασυνάρτητο τόσο το καλύτερο.
- Τώρα άφησε τη φαντασία σου ελεύθερη και κάνε κάτι με αυτό που θέλεις να θυμάσαι μέσα στον χώρο που το έχεις τοποθετήσει.
Ο νούμερο ένα κανόνας για να θυμόμαστε είναι το να κάνουμε την ανάμνηση όσο πιο ακραία γίνεται. Μπορεί να φανταστείς κάτι αστείο, εξωφρενικό, αηδιαστικό ή και τραγικό. Φρόντισε σε κάθε περίπτωση να είναι ζωντανό και να μπορείς να το βιώσεις με περισσότερες από μία αισθήσεις.
Θα σου δώσω ένα παράδειγμα από μία ομιλία μου:
Ο πρώτος χώρος του Mind Palace σε εκείνη την περίπτωση ήταν για μένα η είσοδος του πατρικού μου. Το πρώτο “αντικείμενο” της ομιλίας ήταν η διατροφή.
Φαντάστηκα, λοιπόν, πως βρισκόμουν στην είσοδο φορτωμένη με σακούλες από το σουπερμάρκετ και τον μανάβη. Οι σακούλες ήταν τόσο βαριές που δεν άντεξαν τα χέρια μου, έπεσαν και γέμισε ο διάδρομος με ό,τι τρόφιμο μπορείς να φανταστείς από εκείνα που ανήκουν σε μια ισορροπημένη διατροφή που ενισχύει τις γνωστικές μας λειτουργίες. Εκνευρίστηκα άπειρα και άρχισα να βρίζω καθώς τα μάζευα ένα-ένα από το πάτωμα.
Εκείνο που πρέπει να προσέξεις είναι το να κάνεις την εμπειρία όσο πιο έντονη γίνεται. Με αυτόν τον τρόπο θα δώσεις στο μυαλό σου την ευκαιρία να την καταχωρήσει εύκολα και γρήγορα στην μακροπρόθεσμη μνήμη.
- Συνέχισε να κάνεις το ίδιο με τα επόμενα πράγματα της λίστας σου, ακολουθώντας τη σειρά που είχες ορίσει στην αρχή στο Παλάτι της Μνήμης.
Ένα τελευταίο tip είναι το εξής: μη χρησιμοποιήσεις όμοια αντικείμενα. Αν κάπου έχεις επιλέξει μια πολυθρόνα για παράδειγμα, μην επιλέξεις κι άλλη πολυθρόνα, ακόμα κι αν βρίσκεται σε άλλο δωμάτιο.
Τι πρέπει να προσέξεις
Τόνισα και πριν το ακραίο της εκάστοτε νοερής εμπειρίας. Ο λόγος είναι απλός: όσο πιο ακραίο είναι κάτι τόσο πιο ενδιαφέρον γίνεται για το μυαλό. Έτσι αυξάνονται οι πιθανότητες να το θυμόμαστε αργότερα με ελάχιστη επανάληψη.
Βάλε χιούμορ, κάν’ το τραγελαφικό, χρησιμοποίησε πράγματα που δίνουν μια νότα παραλογισμού. Με λίγα λόγια, άσε τη φαντασία σου να οργιάσει.
Το μυαλό είναι σαν έναν πεντάχρονο παιδάκι: βαριέται εύκολα. Δώσ’ του λόγους για να μη βαρεθεί, λοιπόν, και να καταχωρήσει τις πληροφορίες που σε ενδιαφέρουν αβίαστα.
Μιας που ανέφερα, όμως, την επανάληψη θα σου πως και κάτι ακόμα που είναι εξίσου σημαντικό.
Είναι σημαντικό το να επαναλαμβάνεις το εκάστοτε Παλάτι της Μνήμης τακτικά για να ενισχύσεις την αποτελεσματικότητά του. Δε χρειάζεται όμως να το κάνεις κάθε τρεις και λίγο.
Ο ιδανικός ρυθμός για να μάθουμε κάτι είναι η Επανάληψη Σε Αυξανόμενα Διαστήματα.
Πολύ απλοποιημένα, κράτα στο μυαλό σου το εξής: Μία ώρα, μία μέρα, μία εβδομάδα, ένας μήνας και ένα τετράμηνο αφού το μάθουμε. Αν πάλι ο χρόνος σου είναι περιορισμένος μπορείς να δοκιμάσεις να το επαναλάβεις γύρω στις τέσσερις με πέντε φορές σε διάστημα μιας εβδομάδας, φροντίζοντας παράλληλα να αφήνεις επαρκή χρονικά διαστήματα να περάσουν ανάμεσα στις επαναλήψεις.
Voila! Αυτή είναι η πιο απλή εκδοχή της καλύτερης τεχνικής απομνημόνευσης του κόσμου.
Τώρα ήρθε η σειρά σου! Δοκίμασε να ακολουθήσεις τα βήματα και να απομνημονεύσεις κάτι που σε ενδιαφέρει χρησιμοποιώντας την τεχνική.
Περιμένω παρακάτω τα σχόλιά σου και ανυπομονώ να μάθω πώς ήταν η δική σου εμπειρία με το Παλάτι της Μνήμης.
Επίσης, θα σου ζητήσω να μοιραστείς αυτό το άρθρο με εκείνους που αγαπάς και να κάνουμε έτσι μαζί τη μνήμη τους λίγο καλύτερη. Μπορείς ακόμα να διαβάσεις το βιβλίο μου “Τα Μυστικά της Μνήμης” και να μάθεις ακόμα περισσότερα για το πώς να απομνημονεύεις αποτελεσματικά.